چطور به دیابت مبتلا می شویم؟ (علت بروز دیابت)
در توضیح علت بروز دیابت، باید به این نکته اشاره کرد که 2 نوع دیابت وجود دارد و هر یک تحت تاثیر عوامل و شرایط متفاوتی ممکن است بروز کنند.
علل بروز دیابت نوع یک:
موارد زیر از جمله عوامل موثر در بروز دیابت نوع 1 هستند:
اختلال در عملکرد سیستم ایمنی:
در برخی موارد ممکن است سیستم ایمنی بدن، به اشتباه به سلول های سالم لوزالمعده حمله کند و باعث تخریب این سلول ها شود. به این ترتیب تولید و ترشح انسولین مختل می شود و دیابت بروز می کند.
ورود عوامل بیماری زا به بدن:
برخی ویروس ها پس از ورود به بدن، می توانند بر ژن ها اثر بگذارند و باعث تغییر در عملکرد انسولین در بدن شوند. بنابراین به این صورت می توانند کنترل قند خون را مختل کنند.
خصوصیات ژنتیکی افراد:
از جمله موارد دیگری که در علت بروز دیابت موثر است، ژنتیک فرد است. بدن برخی افراد بهصورت ژنتیکی توانایی تولید و ترشح انسولین راندارد و کنترل قند خون در این افراد به درستی انجام نمی شود. بنابراین احتمال بروز این نوع دیابت در این افراد، زیاد است.
علل بروز دیابت نوع دو:
به طور کلی عواملی که باعث مقاومت سلول ها به انسولین می شوند، می توانند در بروز دیابت نوع 2 موثر باشد. موارد زیر از جمله عوامل موثر در بروز مقاومت به انسولین در بدن و ابتلا به دیابت نوع 2 است:
اضافه وزن و چاقی:
نتایج مطالعات نشان داده است چاقی (بخصوص چاقی شکمی) می تواند باعث ایجاد التهاب در بدن شود و سوخت و ساز بدن را مختل کند. به این دلیل حساسیت سلول ها نسبت به انسولین کاهش می یابد و انسولین نمی تواند در بدن عملکرد طبیعی داشته باشد.
بی تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی در طول روز:
داشتن فعالیت بدنی کافی در طول روز، می تواند مصرف گلوکز توسط سلول ها را بهبود بخشد و حساسیت سلول های بدن نسبت به انسولین را افزایش دهد. از سوی دیگر، فعالیت بدنی کافی در طول روز می تواند در بهبود و کنترل وزن موثر باشد و به این طریق با جلوگیری از اضافه وزن و چاقی، از مقاومت به انسولین و ابتلا به دیابت جلوگیری کند.
افزایش سن:
گذر زمان و افزایش سن می تواند تغییراتی در بدن انسان ایجاد کند و عملکرد قسمت های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی موارد ممکن است همزمان با افزایش سن و ورود به دوره ی میانسالی، به دلیل تغییر در عملکرد اندام های بدن، کارایی انسولین در بدن کاهش یابد و کنترل قند خون به خوبی انجام نشود. به همین دلیل افزایش سن می تواند یکی از علت های ابتلا به دیابت باشد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک:
این سندرم یک عارضه ی نسبتا شایع در میان زنان در سنین باروری است و امروزه 3 تا 10 درصد زنان در سنین باروری، به این عارضه مبتلا هستند. نتایج مطالعات انجام شده نشان می دهد، سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند اثر منفی بر حساسیت سلول های نسبت به انسولین داشته باشد و کنترل قندخون را مختل کند.
استعمال سیگار و دخانیات:
ترکیباتی که در سیگار وجود دارد می تواند حساسیت سلول ها به انسولین را کاهش دهد و بر کنترل قندخون تاثیر منفی داشته باشد.
فشار خون بالا:
نتایج مطالعات مختلف نشان داده است، کنترل نامناسب فشار خون می تواند احتمال بروز دیابت و عوارض ناشی از دیابت را افزایش دهد و باعث آسیب به بافت های مختلف بدن شود.
چربی خون بالا (کلسترول و تری گلیسیرید):
یکی از علت های دیابت می تواند عدم توجه به پروفایل لیپیدی باشد. مطالعات علمی نشان داده اند افرادی که میزان کسترول خوب (HDL) در خون آن ها کم، و میزان کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید در خون آن ها زیاد است، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند.
سابقه ی ابتلا به دیابت بارداری
علاوه بر موارد ذکر شده، سابقه ی خانوادگی (سابقه ی ابتلا به دیابت در اقوام درجه یک) نیز می تواند احتمال ابتلا به هر یک از انواع دیابت را افزایش دهد .
منابع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/symptoms-causes/syc-20371444
فهرست پیشنهادی مطالعه مقالات دیابت:
مرضیه پور کرمان
کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی از دانشگاه شهید بهشتی تهران
